Na pierwszej parze odnóży (na tarsusie, czyli ostatnim członie nogi) mają wyspecjalizowany narząd zmysłowy (chemoreceptor i termoreceptor). To miedzy innymi dzięki niemu kleszcze są tak skuteczne. Potrafią “zauważyć” ofiarę kierując się jej wydechem. Reagują na nawet niewielki wzrost CO2 w otaczającym je powietrzu o 0,1–1% (1000–10 000 ppm). Dla porównania: jeden wydech człowieka podnosi ilośćWięcej oKleszcze nie mają oczu, ale potrafią „wyczuć” człowieka juz z kilku metrów![…]

Zmęczenie, mgła mózgowa, problemy ze snem, drażliwość – to mogą być objawy zarówno stresu, jak i neuroboreliozy. Jeśli kiedyś miałeś kontakt z kleszczem – warto zrobić badania.

Narząd Hallera to złożony organ czuciowy zlokalizowany na grzbietowej (górnej) stronie goleni pierwszej pary odnóży kleszcza. Składa się z: Jamki (receptory węchowe) – wykrywają lotne substancje chemiczne, w tym CO₂, amoniak, kwas mlekowy, aldehydy, feromony itp. Sensilla (włoski czuciowe) – wyspecjalizowane struktury, które są w stanie rejestrować zmiany temperatury, wilgotności oraz zapachu. Ten superczuły biologicznyWięcej oJak wygląda narząd Hallera, który posiadają kleszcze?[…]

W typowym powietrzu atmosferycznym mamy około 400 ppm = 0,04% CO₂ (ppm to skrót od parts per million, czyli części na milion. W skrócie: ile cząsteczek (np. CO₂) przypada na milion cząsteczek mieszaniny (np. powietrza). Dla powietrza 400 ppm CO₂ oznacza, że na 1 000 000 cząsteczek powietrza przypada 400 cząsteczek dwutlenku węgla (CO₂). JedenWięcej oDziś klika danych liczbowych:[…]

1. Wydychany CO₂ przez żywiciela (np. ssaka, ptaka, a nawet człowieka) rozprasza się w powietrzu. 2. Molekuły CO₂ trafiają do receptorów chemicznych w narządzie Hallera. 3. Te receptory przesyłają sygnał do centralnego układu nerwowego kleszcza, co powoduje reakcję behawioralną – zwykle uruchamia to aktywne poszukiwanie źródła zapachu. Co jeszcze wykrywa narząd Hallera? Poza CO₂, narządWięcej oJak kleszcz wykrywa dwutlenek węgla?[…]

Borelioza potrafi zaatakować układ nerwowy, serce, a nawet oczy! Może powodować m.in. zapalenie nerwów, porażenie nerwu twarzowego, problemy z pamięcią czy koncentracją. To nie tylko „choroba stawów”!

Kleszcze są ślepe, ale mają bardzo czuły narząd – tzw. narząd Hallera, umieszczony na przedniej parze odnóży. Dzięki niemu potrafią: wyczuć ciepło ciała, rozpoznać obecność dwutlenku węgla, wykryć wilgotność powietrza i drgania. To ich „superzmysł”, który zastępuje wzrok.

Na boreliozę nie ma szczepionki dostępnej w Polsce. Można jednak zaszczepić się przeciw KZM (kleszczowemu zapaleniu mózgu) – to wirus groźniejszy niż wielu się wydaje. Warto o tym pomyśleć, szczególnie przed sezonem!

Borelioza to choroba wielonarządowa – i czasem dotyka także narządów jamy brzusznej. W rzadkich przypadkach może dojść do: – powiększenia wątroby lub śledziony, – przejściowego wzrostu enzymów wątrobowych (ALT, AST), – niespecyficznych objawów jak uczucie ciężkości w nadbrzuszu. To rzadkie, ale ważne do uwzględnienia w diagnostyce różnicowej.

Kleszcze są aktywne nie tylko latem. Wystarczy kilka dni z temperaturą powyżej 5°C i już wychodzą z ukrycia – nawet zimą! Dlatego warto chronić się przez cały rok, szczególnie w cieplejszych okresach jesieni i wczesnej wiosny.